با این وجود در سالهای اخیر دستاندرکاران بخش صنعت آمارهای متفاوتی در زمینه ایجاد ظرفیت و تولید فولاد اعلام کردهاند. این دیدگاهها در حالی مطرح شده است که اهداف پیشبینیشده برای تحقق میزان تولید فولاد کشور در برنامه چهارم توسعه اقتصادی با اما و اگرهای بسیاری مواجه است.
گرچه هنوز آمار دقیقی از میزان تولید فولاد در سال گذشته توسط دستگاههای ذیربط اعلام نشده اما برخی آمارهای غیررسمی ارائهشده توسط کارشناسان حکایت از تولید حدود 11میلیون تن فولاد در این سال و رسیدن این رقم به 15میلیون تن تا پایان امسال داشته و میزان فولاد مورد نیاز کشور برای تحقق خودکفایی در تولید این محصول راهبردی 17 میلیون تن بر آورد میشود. با این وجود اخیرا خبرهایی از برپایی جشن خودکفایی در تولید فولاد مطرح شده است.
از سوی دیگر زمانبرشدن و روند کند اجرای پروژههای فولادی عاملی است که موجب شده تا در سالهای اخیر اعلام آمارهایی از میزان تولید و ظرفیت ایجادشده در بخش فولاد منشأ گمانهزنیهای متعددی درخصوص صحت و سقم این آمارها شود. شاید بتوان طرح جامع فولاد و راهاندازی 8 طرح فولادی دولتی در برخی استانهای کشور را مهمترین اقدامی قلمداد کرد که برای افزایش ظرفیت تولید فولاد کشور هدفگذاری شده و با بهرهبرداری از این طرحها امکان دستیابی بهخودکفایی در تولید این محصول فراهم میشود و اما موضعگیریهای متفاوت مسئولان بخش صنعت نسبت به سرمایهگذاری و افزایش ظرفیتهای پیشبینیشده در این طرحها و عدماقبال بخش غیردولتی به حضور در این طرحها همچنین کندی روند اجرای این طرحها موجب شده است تا سرمایهگذاریهای دولتی صورت گرفته در این طرح پیشرفت چندان مشهودی را در روند اجرای این طرحها بهدنبال نداشته باشد. دستیابی بهخودکفایی و تأمین نیاز کشور از طریق تولید داخل نیازمند اجرای طرحهای توسعهای است.
اکنون 8 طرح یک میلیون تنی فولاد در میانه، قائنات، چهارمحالو بختیاری، نیریز، شادگان خوزستان، سبزوار، بافق و بافت، دستیابی به ظرفیت تولید 5 میلیون تنی گروه ملی فولاد طی 3سال آینده و انجام10 طرح توسعه ذوب و نورد توسط فولاد تبریز تا سال 90 از جمله طرحهای توسعهای است که اجرای آنها در حال پیگیری است.
با این روند در وضعیت کنونی شرط رسیدن بهخودکفایی در تولید فولاد دستیابی به تولید 17میلیون تنی این محصول راهبردی است که گرچه اکنون بسیاری از ظرفیتهای لازم برای رسیدن به این میزان تولید در کشور در حال ایجاد یا راهاندازی است، اما تا تحقق این هدف هنوز هم فاصله بسیاری داریم چرا که مدتزمان لازم برای اجرا و بهرهبرداری از یک کارخانه 800 هزار تنی تولید شمش فولاد در ایران بهطور متوسط حدود 4سال و این مدت برای راهاندازی یک کارخانه تولید محصول فولادی بین 3 تا 4سال است.
یک عضو کمیسیون صنایع مجلس به فارس میگوید: بحث تولید و ظرفیتسازی، دو مقوله متفاوت است و زمانی میتوان گفت که کشور در تولید یک کالا بهخودکفایی رسیده که تولید آن محصول در حد نیاز کشور صورت گیرد. بهمن محمدیاری، میافزاید: با توجه به ظرفیتهای در حال ایجاد، برآورد میشود طی یک تا دو سال آینده بهخودکفایی در تولید فولاد دست یابیم که این امر نیز به تأمین اعتبار مالی طرحها بستگی دارد.